‘De nachtwaker krijgt eindelijk een gezicht’, aldus Janneke
Janneke van Rees, vrijwilliger bij Proxima Terminale Zorg, is te zien in de documentaire De nachtwaker van KRO-NCRV, die uitgezonden wordt op donderdag 25 januari 2024 om 22.20 uur op NPO2. Janneke werd zes jaar lang gevolgd door regisseur Nicky Maas. In de documentaire is Janneke te zien in zowel haar dagelijks leven als tijdens het waken in de nacht bij de mensen thuis. Janneke biedt als vrijwilliger in de palliatieve terminale zorg al 20 jaar ondersteuning in de laatste levensfase bij de mensen thuis en 10 jaar in de hospice in Nieuwegein.
De regisseur Nicky kwam voor het eerst in aanraking met een nachtwaker op het sterfbed van haar grootvader (elf jaar geleden), die het waken van de familie overnam toen het voor de familie te veel werd. Nicky ging naar aanleiding van het verhaal van de nachtwaker zelf aan de slag als nachtwaker waardoor haar eigen nieuwsgierigheid naar de dood werd gestild, zoals ze het zelf vertelt in een interview met 2Doc. Maar toch vond ze dat er ook een film moest komen. En zo kwam Nicky zeven jaar geleden in contact met Janneke, vanwege haar jarenlange ervaring als vrijwilliger in de palliatieve terminale zorg. Janneke was direct enthousiast. Alleen om tot de film te komen, moesten ze mensen vinden die hiervoor open stonden. En dat was niet even gemakkelijk. Zeker niet toen de AVG wet om de hoek kwam kijken, toen kwam het onderwerp privacy in een ander daglicht te staan.
Janneke, al 20 jaar werkzaam, als nachtwaker bij de mensen thuis. “Het blijft speciaal dat jij als onbekende van de man of vrouw, die zich in de laatste levensfase bevindt, zo binnen kunt stappen in hun leven”, geeft Janneke aan. “De mantelzorger(s) kunnen dan even hun rust pakken, die vaak zo nodig is. Het ‘er zijn’ voor de mensen is erg belangrijk.” Tijdens een nachtelijke inzet, krijgt Janneke soms het hele levensverhaal van iemand te horen. “Ik luister alleen maar en als ik voel dat er ruimte voor is, stel ik een vraag of geef ik een reactie.” Bij een inzet, is ze eigenlijk altijd bezig met aftasten. “Hoe dichtbij mag ik bij iemand komen? Geestelijk en ook lichamelijk. Soms moet je iemand aanraken om te kunnen verzorgen. Dan vraag ik altijd of die persoon het goed vindt.” Respect, aandacht geven en luisteren staan bij Janneke hoog in het vaandel. En ze vindt het fijn om mensen te laten genieten van kleine, doch grootste, momenten. “Ik probeer nog een stukje leven toevoegen aan het leven van de mensen in hun laatste levensfase, in welke vorm dan ook.”
